Integracja europejskich i lokalnych działań na rzecz ochrony klimatu - BEACON
BEACON (Bridging European and Local Climate Action) ma na celu promocję działań na rzecz ochrony klimatu oraz ułatwienie wymiany doświadczeń pomiędzy rządami oraz samorządami i szkołami w siedmiu krajach Europy.
W projekcie biorą udział 34 miasta i gminy z Polski, Czech, Rumunii, Grecji, Portugalii, Bułgarii oraz Niemiec. Zaangażowane miasta wspólnie określą środki, które zwiększą świadomość na temat zmian klimatu oraz podejmą działania mogące im przeciwdziałać. W tym celu w działania projektowe włączone zostaną również instytucje edukacyjne z Czech, Rumunii, Bułgarii i Niemiec. Zespół projektowy przeanalizuje plany nauczania i działania na rzecz ochrony klimatu proponowane w istniejących już programach edukacyjnych, opracuje zachęcające plany działań na rzecz oszczędzania energii w szkołach, a także poprowadzi warsztaty, szkolenia i wizyty studyjne w Niemczech dla nauczycieli z krajów uczestniczących w projekcie.
Projekt umożliwi również zdobycie przez decydentów politycznych, przedstawicieli miast oraz nauczycieli umiejętności, które pomogą im opracowywać, udoskonalać i wdrażać środki na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Korzyści z udziału w projekcie
- tworzenie sieci kontaktów,
- pogłębianie wiedzy i know-how poprzez udział w sześciu spotkaniach warsztatowych,
- dostosowanie do potrzeb poszczególnych gmin usług szkoleniowych i doradczych, obejmujących m.in. kwestie techniczne i finansowe, w celu opracowania i wdrożenia konkretnych projektów (międzynarodowe warsztaty, indywidualne doradztwo techniczne i tematyczne szkolenia – coaching),
- nowe impulsy do opracowywania i wdrażania projektów niskoemisyjnych w gminie,
- współpraca z niemieckimi i europejskimi gminami i ekspertami,
- prezentacja i promocja lokalnych działań podczas dwóch konferencji europejskich,
- możliwość dalszego rozwijania i stymulowania istniejącego partnerstwa bilateralnego z gminą niemiecką,
- ograniczenie emisji CO2 i zużycia energii.
Filmy
- Integracja europejskich i lokalnych działań na rzecz ochrony klimatu - BEACON (z polskimi napisami)
-
Jak połączyć działania na rzecz ochrony klimatu realizowane na szczeblu europejskim i lokalnym? Dlaczego są one tak ważne? Kto i w jaki sposób może zapobiegać zmianom klimatu i ich nieodwracalnym skutkom? Zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu przygotowanego w ramach projektu BEACON.
- Wypowiedzi uczestników konferencji w Heidelbergu, dotyczące różnych aspektów działań na rzecz ochrony klimatu:
- Linking climate action at different levels: Alexandra Bussler (FCiencias.ID - ICS-ULisboa)
- Better together: Being part of a network: Ilias Savvakis (Agios Dimitrios, GR)
- Joining forces to address climate action: João Mourato (FCiencias.ID - ICS-ULisboa)
- Rethinking climate change communication: Liviu Stanciu (Alba Iulia, RO)
- Collaborative learning: Marie Perinkova (Prachatice, CZ)
- The time for change is now: Tomasz Bońdos (Bydgoszcz, PL)
- Film promujący inicjatywę Europejską Inicjatywę na rzecz ochrony klimatu EUKI (z polskimi napisami do wyboru w ustawieniach filmu) - prezentujący cele, narzędzia oraz wybrane projekty współfinansowane z jej środków.
- Zamość - miasto z dobrym klimatem - Film promujący proklimatyczne działania Zamościa, miasta-gospodarza warsztatów regionalnych nt. stosowania w miastach rozwiązań opartych na naturze. Warsztaty te z powodu Covid19 odbyły się w formule on-line w dniach 3-4 czerwca 2020 r.
Warsztaty regionalne
Koncepcja smart cities i poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej, Alba Iulia, Rumunia (29-30.01.2019 r.)
Przedstawiciele miast i gmin z Niemiec, Polski, Czech i Rumunii biorących udział w projekcie BEACON podczas warsztatów w Alba Iuli mieli okazję po raz pierwszy spotkać się i wymienić doświadczeniami. Prezentacje i plakaty ilustrujące lokalne działania w zakresie ochrony klimatu ukazały potencjał, jaki niosą ze sobą koncepcja smart cities i wykorzystywanie efektywnych energetycznie rozwiązań w budynkach.
Pierwszego dnia warsztatów przedstawiciele miast podczas dyskusji w grupach próbowali odpowiedzieć na pytania: co oznacza łagodzenie zmian klimatu, czym cechuje się inteligentne miasto oraz jak w sposób zrównoważony wdrażać koncepcję smart cities w celu poprawy jakości życia mieszkańców. Omawiali proces digitalizacji procedur administracyjnych i pomiarów zużycia mediów oraz zastanawiali się, w jaki sposób te rozwiązania mogą faktycznie poprawić lokalne zarządzanie i ograniczyć emisje. Jako przykład rozwiązań smart zaprezentowano działania zrealizowane w mieście Alba Iulia. Następnie uczestnicy warsztatów udali się na wizytę studyjną jednym z 15 inteligentnych autobusów miejskich wyposażonych w Wi-Fi, GPS i czujniki jakości powietrza, umożliwiające monitorowanie zanieczyszczeń w całym mieście. Grupa obejrzała pilotażowy system ogrzewania wykorzystujący panele fotowoltaiczne i pompę ciepła w centrum opieki nad dziećmi oraz inteligentny system oświetlenia w szkole, zrealizowany we współpracy z Deutsche Telekom. Uczestnicy dowiedzieli się również, w jaki sposób miasto uzyskało do 70% oszczędności energii elektrycznej w oświetleniu ulicznym.
Drugi dzień warsztatów poświęcony był poprawie efektywności energetycznej w budynkach. Dyskusja koncentrowała się na tematach związanych z: gromadzeniem danych dotyczących zużycia energii i zarządzaniem nimi, zastosowaniach umów o poprawę efektywności energetycznej, termomodernizacji i renowacji zabytków a przede wszystkim sposobach łączenia starych elementów architektonicznych z nowoczesnymi technologiami oraz korzystaniem z systemu zarządzania i monitorowania ogrzewania w budynkach szkolnych.
Ostatnia część spotkania dotyczyła przykładów i metod zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w realizację projektów inwestycyjnych. Po części teoretycznej uczestnicy zostali podzieleni na grupy, w których wspólnie przeanalizowali różne pomysły i lokalne możliwości włączenia obywateli z uczestniczących gmin w konkretne inicjatywy i inwestycje miejskie (na przykładach Arnsberg (DE), Bielawy (PL) oraz Alba Iulia (RO) i Zalău (RO).
Udana współpraca między wydziałami w realizowaniu ambitnych działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu, Pisek, Czechy (11-12.09.2019 r.)
Podczas drugiej edycji warsztatów reprezentanci BEACONowych gmin z Polski, Rumunii, Czech i Niemiec spotkali się w Písku (CZ), aby omówić możliwości zaangażowania pracowników różnych działów i departamentów administracji miejskiej we współpracę w realizowaniu działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu. Podczas spotkania poszukiwano odpowiedzi na pytania, jakie obowiązki spoczywają na określonych jednostkach w różnych miastach i jakie mechanizmy mogą pomóc obecnym na spotkaniu przedstawicielom w skutecznej komunikacji i współpracy międzywydziałowej w ich gminach.
Warsztaty obejmowały analizę schematów organizacyjnych gmin w grupach krajowych: czeskiej, niemieckiej, rumuńskiej i polskiej, a następnie dyskusję dotyczącą możliwości usprawnienia komunikacji między departamentami oraz możliwości szerszego ich zaangażowania w realizację projektów proklimatycznych. Przedstawiciele gmin Râmnicu Vâlcea (RO), Pirna (DE) i Bielawa (PL) zaprezentowali przykłady udanej współpracy między wydziałami miejskimi oraz interesariuszami, a także skutecznego zarządzania działaniami na rzecz ochrony klimatu.
Uczestnicy odwiedzili również budynek szkoły odnowiony w ramach umów ESCO (o efekt energetyczny), a także nową stację uzdatniania wody w Pisku. Dzięki zastosowaniu w niej inteligentnych technologii zakład ten zużywa o 30% mniej energii elektrycznej niż przed modernizacją i częściowo działa jako elektrownia wodna, zaspokajając w części zapotrzebowanie własne na energię elektryczną.
Oszczędzanie energii w szkołach - praktyczne przykłady i refleksje na temat rozbudowanych systemów motywacyjnych, Kraków (19-20.11.2019 r.)
Na temat programów dotyczących oszczędzania energii w szkołach oraz systemów zachęt do ich długoterminowej realizacji w szerszej skali dyskutowali w ramach trzecich warsztatów regionalnych projektu BEACON delegaci z Polski, Niemiec, Czech i Rumunii.
W pierwszym dniu warsztatów mówcy i uczestnicy, bazując na własnych lokalnych doświadczeniach, szukali wspólnie odpowiedzi na pytanie: w jakim celu i w jaki sposób inicjować w szkołach programy z zakresu efektywności energetycznej, jak można oszczędzać energię dzięki zmianom zachowań użytkowników budynków oraz jak je wprowadzać i utrzymywać. Następnie w sesji stolikowej przedstawiciele miast Bielsko-Biała (PL), Warszawa (PL), Rožnov (CZ) oraz Ploiesti (RO) przedstawili swoje działaniach zrealizowanew tym obszarze. Podczas popołudniowej wizyty studyjnej uczestnicy mieli okazję zapoznać się z działaniami proklimatycznymi realizowanymi w mieście i gminie Niepołomice - odwiedzić zmodernizowany budynek szkoły w Podłężu, obejrzeć monitoring on-line w budynku Urzędu Miasta i Gminy oraz naziemną farmę fotowoltaiczną i dwie pompy ciepła w Zamku Królewskim.
Drugi dzień warsztatów rozpoczął się sesją, która dotyczyła projektów pilotażowych zrealizowanych w Niemczech, Bułgarii i Rumunii, oraz doświadczeń w zakresie tworzenia efektywnych, długotrwałych i ogólnomiejskich planów oszczędzania energii w szkołach. Następnie uczestnicy w grupach krajowych zastanawiali się, w jaki sposób i przy użyciu jakich zachęt należy wdrażać takie programy w ich miastach, uwzględniając kontekst prawny i realia każdego z krajów.
Na zakończenie w sesji dotyczącej programu ERASMUS+ przedstawione zostały jego zasady i sposoby wykorzystania dla budowana partnerstw szkół i miast oraz angażowania młodych ludzi w procesy kształtowania miejskiej polityki klimatycznej. Następnie zaprezentowana została wstępna koncepcja „warsztatów z wizją” (vision workshops), które mogłyby zostać zorganizowane w miastach zainteresowanych stworzeniem pozytywnej wizji miasta w kontekście zachodzących zmian klimatycznych oraz docelowo zagadnieniem neutralności klimatycznej.
Spółdzielnie i wspólnoty energetyczne, planowane miejsce warsztatów Dorida, Grecja (22-24.09.2020)
Warsztaty online na temat spółdzielni i wspólnot energetycznych miały odbyć się w mieście Dorida w Grecji, jednak ze względu na sytuację pandemiczną organizatorzy zdecydowali się przeprowadzić je on-line. Uczestnicy mieli możliwość zdobycia informacji na temat aktualnych regulacji unijnych dotyczących spółdzielni i wspólnot energetycznych oraz ich transpozycji do prawodawstwa krajowego. Rozmaici prelegenci, od praktyków, przez ekspertów ds. polityki, po operatora greckiej sieci elektroenergetycznej, przedstawili możliwości i wyzwania związane z tworzeniem i udanym prowadzeniem społeczności energetycznych. Jako dobry przykład zaprezentowana została spółdzielnia obywatelska Karditsa, wytwarzająca energię elektryczną z biomasy leśnej i biomasy agro, która liczy ponad 420 członków, a także pierwsza ateńska wspólnota energetyczna wykorzystująca energię słoneczną i korzystająca z systemu opomiarowania wirtualnej sieci, który umożliwia jej członkom osiąganie znacznych oszczędności.
Drugi dzień poświęcono omówieniu ram instytucjonalnych i modeli finansowych tworzenia wspólnot energetycznych. Dużym zainteresowaniem uczestników cieszyły się praktyczne przykłady z Polski (dot. klastrów energetycznych), Chorwacji (nt. innowacyjnego modelu finansowania wykorzystywanego w spółdzielni PV w Križevci) i Portugalii (wykorzystanie budżetu partycypacyjnego w Odemira na mały park solarny, z którego zyski zasilają kolejne edycje budżetu partycypacyjnego). Odbyły się także dyskusje w grupach nt. dostępnych narzędzi, ram, modeli gospodarczych i finansowych oraz procesu angażowania interesariuszy. Wspólny wniosek, jaki wyniknął z tych dyskusji był następujący: istnieje wprawdzie sporo wyzwań prawnych i ekonomicznych, które wydają się gminom trudne do rozwiązania, jednak samo zidentyfikowanie tych wyzwań jest pierwszym krokiem w kierunku przezwyciężenia przeszkód na drodze do stworzenia wspólnot / spółdzielni energetycznych.
Trzeciego dnia po prezentacji wprowadzającej nt. dostępnych technologii i narzędzi, obejmujących też rozwiązania cyfrowe, dostępnych dla społeczności i wspólnot energetycznych uczestnicy podjęli refleksje nt. możliwości zastosowania podobnych rozwiązań w swoich gminach.
Osoby zainteresowane prezentacjami oraz szczegółami warsztatów prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Stowarzyszeniem.
Zarządzanie energią w gminach, planowane miejsce warsztatów Rožnov, Czechy (13-14.10.2020)
W dniach 13 oraz 14 października odbyły się warsztaty na temat zarządzania energią w gminach. Miały się one odbyć w mieście Rožnov, jednak ze względu na pandemię przeprowadzono je online. Podczas warsztatów uczestnicy mieli okazję usłyszeć prezentacje doświadczonych specjalistów z Czech oraz Niemiec. Dzięki temu mogli dowiedzieć się, z czym wiąże się zarządzanie energią w gminie, jakie korzyści i oszczędności można dzięki temu uzyskać, a także jakie programy można wykorzystać. Drugiego dnia uczestnicy podzieleni na grupy krajowe (Czechy, Grecja, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia) wymieniali się doświadczeniami związanymi z zarządzaniem energią w swoich gminach. Uczestnicy mieli także możliwość przeprowadzenia indywidualnej rozmowy i konsultacji ze specjalistami z zakresu zarządzania energią, dzięki czemu mogli zyskać dodatkową wiedzę oraz porady dotyczące ich sytuacji. Warsztatom towarzyszyły także zachęcające do pracy w międzynarodowych grupach fun quizy, dzięki którym uczestnicy mieli szansę nie tylko zdobyć nagrody, ale także lepiej się poznać oraz wymienić swoje spostrzeżenia oraz wnioski.
Osoby zainteresowane prezentacjami oraz szczegółami warsztatów prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Stowarzyszeniem.
Zrównoważona turystyka – łączenie działań na rzecz klimatu z rozwojem lokalnym, Loule, Portugalia (3-4.11.2020 r.)
W dniach 3 oraz 4 listopada, ponownie w formule online, odbyły się szóste już warsztaty regionalne w ramach projektu BEACON. Tym razem przedstawiciele 22 gmin z 7 krajów Europy mieli możliwość wysłuchania wystąpień ekspertów na temat zrównoważonej turystki połączonej z realizacją celów klimatycznych i rozwojem lokalnym.
Podczas dwudniowego wydarzenia odbyło się pięć sesji tematycznych. Podczas pierwszej z nich skupiono się na wpływie pandemii COVID-19 oraz zmian klimatu na sektor turystyczny. Przedstawiono także krótki przegląd historii zrównoważonego rozwoju, jak ukształtował on sektor turystyczny oraz kluczowe przesłanki zrównoważonej turystyki. W drugiej sesji skupiono się na możliwych powiązaniach pomiędzy turystyką, rozwojem lokalnym gmin oraz wdrażaniem działań na rzecz ochrony klimatu. Pierwszy dzień zakończył się dyskusją w grupach, podczas której uczestnicy mogli podzielić się swoimi doświadczeniami, wyzwaniami, którym musieli sprostać, a także pomysłami na rozwój turystyki zrównoważonej w swoich gminach.
Drugi dzień rozpoczął się od zaprezentowania dwóch kluczowych dobrych praktyk tj. zaangażowania interesariuszy zewnętrznych w działania na rzecz rozwoju turystyki na poziomie lokalnym oraz inwestowania w kulturę i zrównoważony rozwój w celu wzmocnienia turystyki w gminie. Następnie dyskutowano w grupach na te dwa tematy, skupiając się na zaangażowaniu mieszkańców w rozwój zrównoważonej turystyki.
Na zakończenie warsztatów eksperci podzielili się z uczestnikami korzyściami płynącymi z powiązania turystyki z lokalnym rolnictwem, zarówno dla mieszkańców, branży turystycznej, jak i całej destynacji.
Podsumowanie w języku angielskim oraz prezentacje z wydarzenia są dostępne tutaj.
Konferencje
Przyspieszanie europejskich lokalnych działań na rzecz klimatu, Heidelberg, Niemcy (21.05.2019 r.)
Ponad 90 specjalistów wydelegowanych z miast i gmin w całej Europie dyskutowało o tym, jak można połączyć ochronę klimatu i rozwój lokalny, podczas konferencji pt. „Przyspieszanie europejskich lokalnych działań na rzecz klimatu” w dniu 21 maja 2019 r. w Heidelbergu.
Uczestnicy podczas konferencji omawiali tematy takie jak: walka z ubóstwem energetycznym, lokalna produkcja energii i strategie na rzecz rozwoju lokalnego, a także środki łagodzenia zmian klimatu. Sesje warsztatowe dotyczyły również zagadnień, które obecnie stają się bardzo istotne dla gmin, takich jak zarządzanie danymi miejskimi. Wspomniano także o młodzieżowym ruchu społecznym ,,Piątki dla przyszłości" (Fridays for Future), mającym coraz większy wpływ na międzynarodową opinię publiczną.
Jednym z punktów konferencji była również podróż studyjna po największej w Europie dzielnicy domów pasywnych „Bahnstadt”, gdzie gościom zaprezentowano holistyczne podejście do rewitalizacji i planowania przestrzennego.
Ponadto zaproponowano uczestnikom udział w warsztatach w formule „case clinic” - podczas których przedstawiciele gmin ze Sztumu, Bydgoszczy oraz czeskiego miasta Písek podczas pracy w małych grupach prezentowali wybrane lokalne działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu i omawiali konkretne problemy wspólnie z słuchaczami, którzy następnie mieli za zadanie wskazać pomysłyna ich rozwiązanie.
Konferencja poprzedziła międzynarodową konferencję nt. działań na rzecz klimatu ICCA (International Conference on Climate Action) oraz konferencję “Climate neighbourhoods” odbywające się także w Heidelbergu, w dniach 22-23 maja br.
Konferencja końcowa projektu BEACON (16-17.06.2021 r.)
W dniach 16-17 czerwca 2021 r. ponownie w formule online, przedstawiciele i eksperci z gmin i szkół zaangażowanych w projekt BEACON na szczeblu regionalnym i krajowym, a także lokalni eksperci ds. zmian klimatu spotkali się, aby dyskutować, nawiązywać kontakty i dzielić się doświadczeniami oraz sukcesami osiągniętymi w czasie wspólnej realizacji projektu.
Pierwszego dnia konferencji uczestnicy mieli możliwość wysłuchania najnowszych wiadomości ze szkół uczestniczących w projekcie. Uczniowie przedstawili swoje osiągniecia, a także zgłaszali postulaty kierowane do reprezentantów władz lokalnych. Następnie zaproszeni paneliści dyskutowali nt. wdrożonych działań, partnerstwa i współpracy oraz kolejnych możliwych kroków, które warto podjąć w kierunku neutralności klimatycznej. Po krótkiej przerwie odbyły się trzy równoległe sesje poświęcone: przekształcaniu pojedynczych projektów w długotrwałe działania na rzecz klimatu, ograniczeniu indywidualnego korzystania z samochodów oraz poprawy zarządzania energią w miastach. Na koniec dnia pierwszego zaproszono uczestników do udziału w quizie sprawdzającym znajomość projektu oraz do wymiany doświadczeń z kolegami z innych gmin partnerskich.
Drugi dzień rozpoczął się także od wypowiedzi uczniów na temat ich wizji planety neutralnej dla klimatu w roku 2050. Opowiadali, jak może wyglądać życie w miastach za 30 lat, deklarowali swój udział w działaniach na rzecz ochrony klimatu oraz kierowali do burmistrzów pytania, jakie mają wizje przyszłości i plany klimatyczne na najbliższe lata. Następnie ponownie przyszedł czas na sesje networkingowe, tym razem poświęcone zaangażowaniu młodych ludzi w ochronę klimatu, ich oczekiwaniom, ale także trudnościom, z którymi muszą się mierzyć. Podkreślono także, jak ważna jest współpraca gmin i zewnętrznych interesariuszy w dążeniu do wspólnych celów klimatycznych. Trzecia grupa tematyczna omawiała dostępne źródła finansowania działań na rzecz klimatu w europejskich miastach oraz rolę zielonych funduszy naprawczych.
Ta dwudniowa konferencja zwieńczyła ponad trzyletnią współpracę miast i szkół z całej Europy. To jednak nie koniec ich działań na rzecz klimatu i mamy nadzieję na kolejne aktywności zmierzające do osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Nagrania z konferencji są dostępne tutaj oraz tutaj.