Zwiększenie zdolności adaptacji do negatywnych skutków zmian klimatu oraz wspieranie odporności na te zmiany stanowią jeden z najważniejszych elementów światowej, europejskiej i polskiej polityki klimatycznej, co znalazło swój wyraz nie tylko w Europejskim Zielonym Ładzie, ale także w programowaniu nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027. W nowej strategii w zakresie przystosowania się do zmian klimatu Budując Europę odporną na zmianę klimatu, opublikowanej 24 lutego 2021 r., Komisja Europejska zaznacza, że władze krajowe, regionalne i lokalne powinny opracować plany adaptacji do zmian klimatu.
Miejskie plany adaptacji do zmian klimatu w Polsce posiada już większość miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców, zgodnie ze „Strategicznym planem adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do r. 2020 z perspektywą do r. 2030”, opracowanym przez Ministerstwo Środowiska. Według projektu, który we wrześniu 2021 r. do procedowania przedłożyło Ministerstwo Klimatu i Środowiska (planowany termin przyjęcia przez RM to I kwartał 2023), miasta powyżej 20 tys. mieszkańców zostaną zobowiązane do opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA).
Warsztaty dot. adaptacji, zorganizowane w Krakowie w dniu 2 marca 2023 r. przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” we współpracy z Biurem Porozumienia Burmistrzów w Brukseli oraz Urzędem Marszałkowskim woj. Małopolskiego, zgromadziły przedstawicieli głównie tzw. średnich miast, zainteresowanych przyspieszeniem na poziomie lokalnym procesu adaptacji do zmiany klimatu, zwłaszcza w obszarze strategicznego planowania i wykorzystania rozwiązań opartych na naturze.
W sesji poświęconej planowaniu działań na rzecz adaptacji do zmiany klimatu na poziomie europejskim, krajowym regionalnym i lokalnym głos zabrali kolejno: Agnieszka Wieczorek Jetha z Europejskiej Sieci Współpracy Regionów w zakresie Badań i Innowacji; Andrzej Łazęcki, dyrektor Wydział Gospodarki Komunalnej i Klimatu Urzędu Miasta Krakowa; Justyna Mazurkiewicz, kierująca Zespołem Klimatu w Dep. Środowiska Urzędu Marszałkowskiego woj. Małopolskiego oraz Barbara Rajkowska, kierowniczka Zakładu Adaptacji do Zmian Klimatu w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym.
Po tym teoretycznym wprowadzeniu przyszedł czas na ćwiczenia warsztatowe w małych grupach.
Pierwsze z nich, poprzedzone wystąpieniem dr hab. inż. Ewy Burszty-Adamiak z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prezentującej polskie i zagraniczne przykłady zastosowania rozwiązań opartych na naturze (NBS), polegało na projektowaniu wybranych NBSów, takich jak np. ogród deszczowy i ekstensywny dach zielony dla wybranego obiektu w mieście. Podczas pracy w małych grupach uczestnicy zapoznali się również z dostępnymi poradnikami, katalogami oraz kalkulatorami hydraulicznymi, które można wykorzystać w procesie projektowania NBS-ów.
Kolejne ćwiczenie, prowadzone przez dra arch. Tomasza Jeleńskiego z Międzynarodowego Centrum Edukacji Politechniki Krakowskiej, miało na celu wprowadzenie uczestników w proces tworzenia strategii adaptacyjnej, w tym sformułowanie diagnozy problemu, określenie wizji, misji i celów planu oraz sprecyzowanie listy planowanych działań i sposobów ich realizacji.
Warsztaty zorganizowane zostały w ramach inicjatywy Komisji Europejskiej prowadzonej przez Porozumienie Burmistrzów pn. Instrument Wspierania Adaptacji (Policy Support Facility on Adaptation), która oferuje władzom lokalnym i regionalnym w 12 krajach EU pomoc w realizacji strategii adaptacyjnych.
Prezentacje
- Strategiczne podejście do adaptacji oraz działania w tym obszarze na szczeblu UE , Katarzyna Bałucka-Dębska, Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds.Działań na rzecz Klimatu (DG Clima)
- Działania sieci ERRIN w zakresie adaptacji do zmiany klimatu oraz możliwości współpracy , Agnieszka Wieczorek Jetha, Europejska Sieć Współpracy Regionów w zakresie Badań i Innowacji
- Doświadczenia z opracowywania Miejskiego Planu Adaptacji , Andrzej Łazęcki, Urząd Miasta Krakowa
- Planowanie adaptacji i działania w tym obszarze na poziomie regionalnym , Justyna Mazurkiewicz, Urząd Marszałkowski Woj. Małopolskiego
- Planowanie i działania adaptacyjne w Polsce na poziomie krajowym (MPA 44) , Barbara Rajkowska, IOŚ-PIB
- Rozwiązania oparte na naturze (NBS) w miastach - przykłady polskie i zagraniczne , dr hab. inż. Ewa Burszta-Adamiak, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
- Tworzenie strategii adaptacji , dr arch. Tomasz Jeleński, Międzynarodowe Centrum Edukacji Politechnika Krakowska
